SULTAN ÖNER: “TEK BİR SU DEĞİRMENİ KALDI. BEN ÖLÜRSEM O DA BİTER.”
SULTAN ÖNER: "TEK BİR SU DEĞİRMENİ KALDI. BEN ÖLÜRSEM O DA BİTER."
Kaç yıldır bu işi yapıyorsunuz?
30 seneyi geçti.
Bu değirmen kaç yıllık? Daha önce kime aitti?
100 seneden fazladır değirmenin yaşı. Biz bu değirmeni Ağalardan aldık. Ondan öncesini de bilmiyorum ama 100 yıldan fazladır yaşı.
Nasıl başladınız bu işi yapmaya?
Önceleri çaydan kum toplardık. Selin önünü keserdik. Kumları toplayıp satardık.10 sene yaptım bu işi. Zor bir işti. Suyun içinde çalışırdık. Babam bir gün dedi ki: “Kızım seni bu işten kurtarayım. Değirmeni alalım, o işi yapın” dedi. Sonra bu değirmeni aldı bize. Değirmeni ilk senelerde başkalarına kiraya verdik. Ama pek bir gelir elde edemedik. Sonra kendimiz çalıştırmaya başladık. 1 sene içinde öğrendim nasıl çalışacağımı. Başka çarem de yoktu zaten. Geçim derdi işte. 9 çocuk var. Fıstık ekerdik yeterli gelir getirmezdi. Mecbur oldum, başladım bu işi yapmaya. Çocuklarımı bu değirmenden kazandığım parayla bugüne getirdim.
Bu işe ilk başladığınızda nasıldı?
O zamanlar çok zor geliyordu. Bilmiyordum çünkü nasıl yapılacağını. Geçinmek zorundaydım. 6 oğlan 3 kız çocuk başka nasıl büyütülür? En büyük oğlum küçüktü. Onunla birlikte değirmeni beklerdik sabahlara kadar. Eşimin nefesi daralırdı o giremezdi pek değirmene. Ben işlettim değirmeni bu yüzden. Zaten gelen müşteriler de derdi: “Sen yap sen daha güzel öğütüyorsun.” Titiz yapıyordum, en güzeli olsun istiyordum. Gençtim yorulmak nedir bilmezdim o zamanlar. 35 sene çalıştım burada. Hala da çalışıyorum.
Ne zaman geliyorsunuz buraya?
Her sabah, namazdan sonra, saat 6’da gelirim. Bazen iş olur bazen olmaz. Akşam namazına kadar burada kalırım.
Değirmen nasıl çalışıyor? Bize un öğütme işinden söz eder misiniz?
Konu komşu buğdayını getirir. Para alacaksam, torbasına göre, 1,5, 2 ya da 3 Ytl. alırım. Hak alacaksam 1 torbada 1 çelik alırım. Biz çelik deriz 5 kg yani. Onu da toplayıp biriktirir satarım. Geçim derdi ne yapacaksın? Böyle böyle geçinip gidiyorum işte.
Kazanç durumunuz nasıl? İşleriniz çok oluyor mu?
İşlerim eskiden çok iyiydi. Eğer önceki müşterilerim olsa ben her sene 1 araba alırım. Daha önce fabrikalar yokken kazancımız çok iyiydi. Bundan 15–20 sene önce. Gece-gündüz dönerdi değirmen. Çok çalışır çok kazanırdık.
En fazla hangi mevsimlerde oluyor iş?
Yazın dönmez değirmen. Su olmuyor çünkü yazları. Güzün başlar yaza kadar devam eder.
Burada çalışmak sağlığınızda bir sorun yarattı mı?
Doktor aslında bana burada çalışmayı yasakladı. Ağır iş çünkü. Unun tozu da var. Undan nefes alamıyorum bazen. Yoruldum artık biraz da.
Burada hiç kaza geçirdiniz mi?
İki kez taşın üzerine düştüm. İlkinde hiçbir şey olmadı ama ikincisinde bacağım ezildi. Bu uzun zaman önceydi.
Bu işe daha ne kadar devam etmeyi düşünüyorsunuz?
Yaza kadar devam edeceğim. Artık yoruldum. Şimdi artık tek başıma yapamıyorum. Çocuklarım yardım ediyorlar. Yaz gelince bırakacağım.
Yaptığınız işin püf noktası nedir?
Buğday yaş olmayacak. Yaş buğdayın unu iyi olmaz. Buğday kuru olursa güzel un çıkar. Yaş buğday getirirlerse söylüyorum bunun unu iyi olmaz diye. Bazıları yine de çektiriyorlar. Bazıları da vazgeçiyor.
Düziçi’nde bu işi yapan çok insan var mı? Başka değirmen var mı?
Eskiden 17–18 tane değirmen vardı. Hepsi tek tek kapandı. Bir bu kaldı geriye. Ben ölürsem bu da biter.
