Genelge:2025/1 (2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu Kapsamında Tahliye İşlemleri)
28.03.2025
(GENELGE 2025/1)
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75 inci maddesinde; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgal edilmesi halinde, işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği hüküm altına alınmıştır.
2946 Sayılı Kamu Konutları Kanunu ile 23/09/1984 tarih ve 18524 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Konutları Yönetmeliğinin 34. Maddesinin 1. Fıkrasına göre: “Konutlar, 33. maddede belirtilen süreler sonunda boşaltılamaz ise tahsise yetkili makam tarafından ilgili mülki veya askeri makamlara başvurulur. Bu başvuru üzerine konut, başka bir bildirime gerek kalmaksızın, kolluk kuvveti kullanılarak, bir hafta içinde zorla boşalttırılır.” denilmektedir.
19.06.2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 89 uncu maddesinde ise; “Kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliyesi; hasat sezonu, iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi de dikkate alınarak defterdarlık veya mal müdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç on beş gün içinde sağlanarak, taşınmaz İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edilir.” hükmü bulunmaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ve diğer yasal mevzuat gereği yapılan tahliye işlemlerinde, mülki idare amirlerinin inzibati ve güvenlik görevleri bulunmaktadır. İşgal edilen taşınmazların tahliye işlemlerinde yeknesaklığın ve birliğin sağlanması amacıyla aşağıdaki usul ve esaslara uyulması uygun görülmüştür
Buna göre;
1- Tahliye Başvurusu Öncesi Yapılacak İşlemler:
1.1- İdare tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre yapılan Kira Sözleşmeleri kapsamında, kiralama veya irtifak hakkı veya kullanma süresi sona eren taşınmazlar için Mülki İdare Amirliğinden tahliye talebinde bulunulabilecektir.
1.2- 2886 sayılı Kanun dahilinde ihale edilen taşınmazlar bakımından öncelikle kira sözleşmesi hükümlerine göre hareket edilecektir. Mahkemelerde tahliye davasına konu edilmiş bir taşınmazın tahliyesi için 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesine göre mülki amirden tahliye talebinde bulunulmayacaktır.
1.3- İdarelerin tahliye taleplerinde, sözleşmenin usulüne uygun olarak sona erdirildiğine dair bilgi ve belgeler talep dosyasında yer alacaktır.
1.4- Kiraya verilen, irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen taşınmaz malla ilgili sözleşmede tahliye hükmü varsa, bu durumda sözleşmeye göre hareket edilecektir.
1.5- İşgalciye, taşınmazı boşaltması ve önceki haline getirmesi, aksi takdirde bu işlemlerin idarece yapılacağı ve yapılan masrafın kendisinden alınacağı önceden tebliğ edilecektir
2- Tahliye Başvurusu Dosyasında Yer Alması Gereken Bilgi ve Belgeler:
2.1- Tahliye taleplerinde, işgal edilen taşınmazın 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesi kapsamında olduğu ve taşınmaz hakkında önceden dava açılmadığı, açılmışsa tahliyeyi engelleyici bir karar verilmediği açıkça ifade edilecektir.
2.2- Tahliye talebi, İdarenin birinci derecedeki yetkilisine ait imza ile doğrudan yapılacak ve tahliyesi talep edilen taşınmazın; halihazır durumu, işgalin şekli, açık adresi, tapu kaydı, işgal edilen yerin krokisi ve ayrıca fuzuli şagilin kimliği dosyada yer alacaktır.
2.3- Taşınmazda birden çok işgalci olduğu durumlarda, kim, neyi, ne kadar, ne amaçla, ne zamandır işgal ettiğine dair bilgi ve belgeler tahliye başvurusu dosyasında yer alacaktır.
2.4- İdarece, kira sözleşmesi, irtifak hakkı ya da kullanma izni sona erenlere veya fuzuli şagil durumunda bulunanlara, “belirtilen tarihe kadar taşınmazın tahliye edilmediği takdirde, başkaca hiçbir makamca herhangi bir bildirimde bulunulmayacağı ve 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesi gereği Mülki İdare Amirliğince tahliye edileceği” hususu önceden tebliğ edilerek buna dair belgeler tahliye başvurusu dosyasına konulacaktır.
2.5- Belediyelerce talep edilecek tahliye işlemlerinde İçişleri Bakanlığının 2005/119 sayılı Genelgesindeki esaslara da riayet edilecektir.
2.6 -Mülki İdare Amirliği tahliye konusunda yasal engeller olduğu sonucuna varırsa, bu durum gerekçeleri ile talepte bulunan idareye bildirilecek, engel kalktıktan sonra gerekirse idare talebini yenileyecektir.
3- Tahliye Sırasında Yapılacak İşlemler:
3.1- Tahliye başvurusu üzerine zorunlu hallerde yapılan her türlü araştırma ve soruşturmada, memur harcırahları ve diğer masraflar talepte bulunan İdare tarafından karşılanacaktır.
3.2- Tahliye için gerekli olan personel ile teknik ekip, araç-gereç, iş makineleri, görüntüleme cihazları ve lüzumu halinde yediemin deposu temini ile masrafı, tahliye talebinde bulunan İdarece karşılanacaktır.
3.3- İdare tarafından kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya tahsis edilen taşınmazlardan, süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen taşınmazların tahliyesi; hasat sezonu veya iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi dikkate alınarak idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç on beş gün içinde sağlanarak, taşınmaz İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edilecektir.
4 -Tahliye Sonrası Yapılacak İşlemler:
4.1- Üzerinde sabit tesis bulunan taşınmazların Mülki İdare Amiri tarafından tahliye ettirilmesinden ve teslim alınmasından sonra eski kiracısı veya fuzuli şagiline; bu tesisler kendilerine ait ise yıktırılıp enkazının en geç otuz gün içinde götürülmesi, aksi hâlde masrafları kendisinden tahsil edilmek üzere yıkım ve enkaz götürme işinin İdarece yapılacağı hususu tebliğ olunacak, verilen bu süre sonunda tesis yıktırılıp enkaz götürülmediği takdirde masrafları bilahare eski kiracı veya fuzuli şagilden alınmak üzere taşınmazın sahibi İdare tarafından bu işlemler yerine getirilecektir.
5- Diğer Hususlar:
5.1- Mülki amirlikçe yapılan tahliye işlemleri, bu konuda eğitim almış personel eliyle yürütülecektir.
5.2- Tahliye işlemine karşı açılan davalarda, Mülki İdare Amirliği aleyhine doğacak mahkeme masrafı, vekâlet ücreti ile maddi ve manevi tazminattan, talepte bulunan İdare sorumlu olacak, davalar talepte bulunan idareye ihbar olunacaktır.
5.3- Taşınmaz mallar konusunda kamu kuruluşları arasında çıkan uyuşmazlıkların çözümünde tahkime ilişkin 3533 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.
6 - Özel Kanunlardan Kaynaklanan Durumlar:
6.1- 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamındaki işgaller için, başka bir karar alınmasına lüzum olmadığından, Kanunun 18 inci ve 37 nci maddelerine göre ilgili belediyelere başvuru yapılacaktır.
6.2- 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamı dışındaki hallerde ise 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu 01.01.1984 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihlerden önceki işgaller için genel hükümlere göre işlem yapılacaktır.
6.3- 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 5 inci maddesindeki tahliye ve yıkım işlerinde sekretarya ve koordinasyon ile bu çerçevedeki diğer işlemlerin ilgili belediye tarafından gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
6.4- 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 20 nci maddesi uyarınca yapılacak tahliye başvurularında 2886 sayılı Kanun’un 75 inci maddesi ve bu genelge kapsamı dışında ayrı bir usul uygulanmayacaktır.
6.5- 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32 nci maddesi kapsamındaki tahliye ve yıkım işlemleri belediyeler tarafından yapılacaktır.
6.6- 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki tecavüz ve müdahalelerde, aynı Kanun ve uygulanmasına dair Yönetmelik hükümlerine göre hareket edilecektir.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
2946 Sayılı Kamu Konutları Kanunu ile 23/09/1984 tarih ve 18524 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Konutları Yönetmeliğinin 34. Maddesinin 1. Fıkrasına göre: “Konutlar, 33. maddede belirtilen süreler sonunda boşaltılamaz ise tahsise yetkili makam tarafından ilgili mülki veya askeri makamlara başvurulur. Bu başvuru üzerine konut, başka bir bildirime gerek kalmaksızın, kolluk kuvveti kullanılarak, bir hafta içinde zorla boşalttırılır.” denilmektedir.
19.06.2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 89 uncu maddesinde ise; “Kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliyesi; hasat sezonu, iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi de dikkate alınarak defterdarlık veya mal müdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç on beş gün içinde sağlanarak, taşınmaz İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edilir.” hükmü bulunmaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ve diğer yasal mevzuat gereği yapılan tahliye işlemlerinde, mülki idare amirlerinin inzibati ve güvenlik görevleri bulunmaktadır. İşgal edilen taşınmazların tahliye işlemlerinde yeknesaklığın ve birliğin sağlanması amacıyla aşağıdaki usul ve esaslara uyulması uygun görülmüştür
Buna göre;
1- Tahliye Başvurusu Öncesi Yapılacak İşlemler:
1.1- İdare tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre yapılan Kira Sözleşmeleri kapsamında, kiralama veya irtifak hakkı veya kullanma süresi sona eren taşınmazlar için Mülki İdare Amirliğinden tahliye talebinde bulunulabilecektir.
1.2- 2886 sayılı Kanun dahilinde ihale edilen taşınmazlar bakımından öncelikle kira sözleşmesi hükümlerine göre hareket edilecektir. Mahkemelerde tahliye davasına konu edilmiş bir taşınmazın tahliyesi için 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesine göre mülki amirden tahliye talebinde bulunulmayacaktır.
1.3- İdarelerin tahliye taleplerinde, sözleşmenin usulüne uygun olarak sona erdirildiğine dair bilgi ve belgeler talep dosyasında yer alacaktır.
1.4- Kiraya verilen, irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen taşınmaz malla ilgili sözleşmede tahliye hükmü varsa, bu durumda sözleşmeye göre hareket edilecektir.
1.5- İşgalciye, taşınmazı boşaltması ve önceki haline getirmesi, aksi takdirde bu işlemlerin idarece yapılacağı ve yapılan masrafın kendisinden alınacağı önceden tebliğ edilecektir
2- Tahliye Başvurusu Dosyasında Yer Alması Gereken Bilgi ve Belgeler:
2.1- Tahliye taleplerinde, işgal edilen taşınmazın 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesi kapsamında olduğu ve taşınmaz hakkında önceden dava açılmadığı, açılmışsa tahliyeyi engelleyici bir karar verilmediği açıkça ifade edilecektir.
2.2- Tahliye talebi, İdarenin birinci derecedeki yetkilisine ait imza ile doğrudan yapılacak ve tahliyesi talep edilen taşınmazın; halihazır durumu, işgalin şekli, açık adresi, tapu kaydı, işgal edilen yerin krokisi ve ayrıca fuzuli şagilin kimliği dosyada yer alacaktır.
2.3- Taşınmazda birden çok işgalci olduğu durumlarda, kim, neyi, ne kadar, ne amaçla, ne zamandır işgal ettiğine dair bilgi ve belgeler tahliye başvurusu dosyasında yer alacaktır.
2.4- İdarece, kira sözleşmesi, irtifak hakkı ya da kullanma izni sona erenlere veya fuzuli şagil durumunda bulunanlara, “belirtilen tarihe kadar taşınmazın tahliye edilmediği takdirde, başkaca hiçbir makamca herhangi bir bildirimde bulunulmayacağı ve 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesi gereği Mülki İdare Amirliğince tahliye edileceği” hususu önceden tebliğ edilerek buna dair belgeler tahliye başvurusu dosyasına konulacaktır.
2.5- Belediyelerce talep edilecek tahliye işlemlerinde İçişleri Bakanlığının 2005/119 sayılı Genelgesindeki esaslara da riayet edilecektir.
2.6 -Mülki İdare Amirliği tahliye konusunda yasal engeller olduğu sonucuna varırsa, bu durum gerekçeleri ile talepte bulunan idareye bildirilecek, engel kalktıktan sonra gerekirse idare talebini yenileyecektir.
3- Tahliye Sırasında Yapılacak İşlemler:
3.1- Tahliye başvurusu üzerine zorunlu hallerde yapılan her türlü araştırma ve soruşturmada, memur harcırahları ve diğer masraflar talepte bulunan İdare tarafından karşılanacaktır.
3.2- Tahliye için gerekli olan personel ile teknik ekip, araç-gereç, iş makineleri, görüntüleme cihazları ve lüzumu halinde yediemin deposu temini ile masrafı, tahliye talebinde bulunan İdarece karşılanacaktır.
3.3- İdare tarafından kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya tahsis edilen taşınmazlardan, süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen taşınmazların tahliyesi; hasat sezonu veya iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi dikkate alınarak idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç on beş gün içinde sağlanarak, taşınmaz İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edilecektir.
4 -Tahliye Sonrası Yapılacak İşlemler:
4.1- Üzerinde sabit tesis bulunan taşınmazların Mülki İdare Amiri tarafından tahliye ettirilmesinden ve teslim alınmasından sonra eski kiracısı veya fuzuli şagiline; bu tesisler kendilerine ait ise yıktırılıp enkazının en geç otuz gün içinde götürülmesi, aksi hâlde masrafları kendisinden tahsil edilmek üzere yıkım ve enkaz götürme işinin İdarece yapılacağı hususu tebliğ olunacak, verilen bu süre sonunda tesis yıktırılıp enkaz götürülmediği takdirde masrafları bilahare eski kiracı veya fuzuli şagilden alınmak üzere taşınmazın sahibi İdare tarafından bu işlemler yerine getirilecektir.
5- Diğer Hususlar:
5.1- Mülki amirlikçe yapılan tahliye işlemleri, bu konuda eğitim almış personel eliyle yürütülecektir.
5.2- Tahliye işlemine karşı açılan davalarda, Mülki İdare Amirliği aleyhine doğacak mahkeme masrafı, vekâlet ücreti ile maddi ve manevi tazminattan, talepte bulunan İdare sorumlu olacak, davalar talepte bulunan idareye ihbar olunacaktır.
5.3- Taşınmaz mallar konusunda kamu kuruluşları arasında çıkan uyuşmazlıkların çözümünde tahkime ilişkin 3533 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.
6 - Özel Kanunlardan Kaynaklanan Durumlar:
6.1- 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamındaki işgaller için, başka bir karar alınmasına lüzum olmadığından, Kanunun 18 inci ve 37 nci maddelerine göre ilgili belediyelere başvuru yapılacaktır.
6.2- 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamı dışındaki hallerde ise 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu 01.01.1984 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihlerden önceki işgaller için genel hükümlere göre işlem yapılacaktır.
6.3- 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 5 inci maddesindeki tahliye ve yıkım işlerinde sekretarya ve koordinasyon ile bu çerçevedeki diğer işlemlerin ilgili belediye tarafından gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
6.4- 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 20 nci maddesi uyarınca yapılacak tahliye başvurularında 2886 sayılı Kanun’un 75 inci maddesi ve bu genelge kapsamı dışında ayrı bir usul uygulanmayacaktır.
6.5- 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32 nci maddesi kapsamındaki tahliye ve yıkım işlemleri belediyeler tarafından yapılacaktır.
6.6- 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki tecavüz ve müdahalelerde, aynı Kanun ve uygulanmasına dair Yönetmelik hükümlerine göre hareket edilecektir.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
